Fermuarlar en sık kullanılan sabitleme araçlarından biridir. Pantolon, elbise, etek, ceket gibi giyim eşyalarına kadar her yerde görüyoruz. İster outdoor çantası, ister moda çantası ister seyahat çantası veya çadır ve yağmurluk gibi dış mekan ekipmanları her yerde olmazsa olmaz bir fonksiyonel araç. Birçok kişi tarafından göz ardı edilen fermuarlar aslında dikiş ve moda endüstrisinde çok önemli bir öğedir.

Fermuarlara Giriş

Fermuar icadı kavramı 1851 gibi erken bir tarihte Elias Howe tarafından başlamış ve daha sonra Whitcomb L. Judson tarafından 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında mükemmelleştirilmiştir. Ancak 1913 yılına kadar Gideon Sundback, o zamanlar 'toka dolabı' olarak adlandırılan modern fermuarın tasarımını mükemmelleştirdi. Sadece 1923'te 'fermuar' terimi nihayet ortaya çıktı ve uluslararası popülerlik kazanmaya devam etti. Fermuarlar, pratikliği, dayanıklılığı ve sadeliği nedeniyle düğmelere tercih edilir. Şimdi modern çağda, hem fermuarlar hem de düğmeler en yaygın kullanılan tutturma aracı olarak yan yana duruyor.

Fermuar, o zamandan beri birçok stil, tür ve işlevsellik ile büyük bir gelişme geçirdi ve her çeşidin onu oluşturan farklı parçaları evrimleşti. Piyasada her biri kendi işlevselliğine sahip çok sayıda türü olduğundan, fermuar satın alırken kafa karışıklığı yaratabilir. Bu nedenle, bu kılavuzun amacı, alıcının doğru şekilde giysiler veya üzerine takılacağı ekipman türü için doğru fermuarı seçmesine yardımcı olmaktır.

Fermuarın Oluşturan Elemanlar ( Parçalar )

Parçalar, tasarımına ve amacına göre değişir. Ancak standart bir fermuar beş temel parçadan oluşmaktadır: 

  • Üst Durdurucu ( Üst Stoper ), 

  • Kaydırıcı - Kursör , 

  • Fermuar Dişleri, 

  • Bant - Fermuar Bezi

  • Alt Durdurucu ( Alt Stoper )

Fermuarların tarzına ve özel tasarımına bağlı olarak diğer parçalar bulunabilir. Bu parçalar, gömme pimleri, kutu pimlerini ve elciktir.

Bir fermuarın parçaları büyük ölçüde farklılık gösterse de, bir fermuarın ana parçaları:

  • Kursör - Kaydırıcı, 

  • Dişler

  • Fermuar Bezi - Bant

olmak üzere her zaman üç parça bulunur. Aşağıda, söz konusu üç çarçadan daha fazlasını tartışacağız.

Fermuar Bantları - Fermuar Bezleri

Bant - Fermuar Bezi, fermuarı hem elemanlara/dişlere hem de giysiye, çantaya veya fermuarın bağlı olduğu herhangi bir eşyaya veya ürüne bağlayan parçadır.

Fermuar Dişleri

Diş olarak da bilinen fermuar elemanlar, fermuarın bandına yapıştırılan diş görünümlü parçalardır. Dişler istenildiği gibi kursörden (kaydırıcıdan) geçirildiğinde, kursör dişleri ayrılacak veya birleştirilecektir. Fermuar dişleri metal veya plastikten yapılabilir.

Fermuar Sürgüleri - Kursör

Kaydırıcı, fermuarı açmak veya kapatmak için fermuar dişleri arasında kaydırdığınız kısımdır. Dişler, kursörün konumuna bağlı olarak ayrılacak veya birleştirilecektir.

Bir fermuar kursörü, sürgünün kendisi ve fermuar elciği olmak üzere iki parçaya sahiptir. Fermuarların genellikle bir kursörü vardır, ancak bazen amaca ve tasarıma bağlı olarak çift ters yönlü kursör bulunabilir.

Fermuar Bezinin Sınıflandırmaları

Fermuar bezleri, yapıldığı malzeme ile ayırt edilir. Kullanılan en yaygın malzemeler:

  • Polyesterdir. 

  • Sentetik Elyaf, 

  • Vinil 

  • Pamuktur.

 

Fermuar Dişlerine Göre Sınıflandırılması 

Dişlerinin yapıldığı malzemeye göre 3 temel sınıf mevcuttur:

  1. Metal Dişli Fermuar

En yaygın kullanılan fermuar çeşididir ve 20. yüzyılın başlarında fermuar icat edildiğinde kullanılan ilk malzemedir. Dişleri metalden yapılmış bir fermuar seçerken, dişlerin paslanması fermuarın bozulmasına neden olacağından, metal fermuarın yapımında ve dişlerin kaplamasında kullanılan malzeme göz önünde bulundurulmalıdır.

Metal dişler, üretim süreci ve yapı malzemesine göre yine çeşitli türlere ayrılabilir.

Üretim sürecine dayalı sınıflandırmalar şunlardır:

  • Metal tel dişler. Pirinç, beyaz pirinç, alüminyum veya nikelden yapılmıştır. Düz veya profilli olabilir.

  • Döküm dişler. Çinko metalden yapılmıştır, doğrudan fermuar bandına kalıpla dökülmüştür.

Kullanılan malzemeye göre sınıflandırmalar:

  • Alüminyum Dişler: Elemanlar alüminyum malzemeden yapılmıştır.

  • Pirinç Dişler: Elementler bakır ve çinko karışımından yapılmıştır.

  • Pirinç: Elementler, kimyasal işlem görmüş pirinçten yapılmıştır ve ona rustik renkler ve yıpranmış bir görünüm elde edilir.

  • Siyah Oksitlenmiş: Elementler, kimyasal olarak işlenmiş pirinçten yapılmıştır ve ona siyah mat renkler verir.

2. Kalıplanmış Plastik Dişli Fermuar

Ayrı ayrı enjekte edilen ve doğrudan fermuar bandına yapıştırılan kalıplanmış yüksek performanslı reçineden yapılmıştır. Plastik dişler son derece dayanıklı ve esnektir, bu da onu daha ağır giysiler ve dış mekan uygulamaları için ideal hale getirir.

Plastik dişler yine beş çeşide ayrılabilir:

  • LFC dişleri: L tipi dişler olarak da adlandırılır. Ruhrmann tarafından özel bir bobin ile inşa edilmiştir. Bandın kenarına yerleştirilir.

  • CFC dişleri: Spiral bobin ile yapılmıştır.

  • Dokuma Bobin Dişleri: Bobin, benzersiz dokuma tezgahlarıyla doğrudan fermuar bandına dokunmuştur.

  • Plastik Kalıplı Dişler: Dişler, doğrudan bant üzerine kalıplanmış poliasetalden yapılmıştır.

  • Plastik Ekstrüde Dişler: Plastik dişlerin dizisi, bant üzerine dikilmeden önce ekstrüde edilir.

3. Özel Dişli Fermuar

Benzersiz özellikleri ve işlevleri nedeniyle standart metal veya plastik dişler olarak gruplandırılamayan özel diş türleri vardır. Yaygın olarak bulunan özel elementler/dişler aşağıdaki gibidir:

  • Görünmez dişler: Teknik olarak bir CFC dişleri olan fermuarlar, yalnızca giysinin kendisiyle birleşen bantları gösterecek şekilde, dışarıdan neredeyse görünmeyecek şekilde yapılandırılmıştır. Genellikle etek ve elbiselerde bulunur. ( Gizli Fermuar )

  • İki Yönlü Dişler: Bu dişler her iki taraftan da açılabilir, genellikle daha büyük boyutta CFC, kalıplanmış plastik veya metal olarak üretilir. Genellikle dış giyim ve valizlerde bulunur.

  • Açık Uçlu Dişler: Sürgü tamamen açıldığında dişler tamamen ayrılabilir. Genellikle ceketlerde, kazaklarda ve diğer dış giyim ürünlerinde bulunur. Bir kutu ve pim eki, ayırmaya izin vererek alt durdurucunun yerini alır.

  • Bobin Dişleri: Sürekli sarılmış monofilamentten yapılmıştır. Genellikle ekstrüde naylon şeritten yapılan bu dişlere yaygın olarak naylon dişler de denir. Bu malzeme daha fazla esneklik sağlar ve ayrıca çok çeşitli ebatlarda mevcuttur. Genellikle çadırlarda ve kanvas çantalarda bulunur.

Fermuar Kursör / Kaydırıcısının Sınıflandırmaları

Bir fermuar kursörü, sürgünün kendisi ve fermuar elciği (çekme tırnağı) olmak üzere iki parçadan oluşur. Bir fermuar kursörü - sürgüsünün sınıflandırmaları, aşağıda listelendiği gibi, esas olarak fermuar elciğ i/çekme tırnağının tasarımına dayanmaktadır.

  • Kilitlenmeyen fermuar sürgüsü
    Fermuar Elciği / Çekme tırnağının kilitleme işlevi yoktur.

  • Otomatik fermuar sürgüsü
    Çekme tırnağı katlanabilir ve katlandığında otomatik olarak kilitlenir.

  • Yarı otomatik fermuar sürgüsü
    Fermuar Elciği / Çekme tırnağı, katlandığında ve yerine indirildiğinde kilitlenir.

  • Kot fermuar sürgüsü
    Teknik olarak yarı otomatik bir sürgüye benzer, denim malzeme için daha büyük boyutta ve ısırık tasarımında gelir.

  • Pim kilidi fermuar sürgüsü Pimi
    kutu ekine sokarak kilitlenebilir.

  • Ters çevrilebilir fermuar sürgüsü
    Fermuar Elciği / Çekme tırnağı, korkuluk sistemi kullanır ve fermuarın her iki tarafından da açılabilir.

  • Plastik/Metal/Bobin fermuar sürgüsü
    Plastik/metal/bobin fermuar için yapılmıştır, kilitli veya kilitsiz fermuar elciği / çekme tırnağı olabilir.

  • Tuş kilidi fermuar sürgüsü
    Sürgü, yerleşik bir anahtar ve kilit sistemi ile yerine kilitlenebilir.

  • Çift çekmeli fermuar sürgüsü :
    Fermuarın her iki tarafında çekme tırnakları / fermuar elcikleri  bulunur.


İşlevselliğe Göre Fermuarların Sınıflandırılması

Fermuarın her bir parçası için bulunan sınıflandırmaları tartıştıktan sonra, fermuarın sınıflandırmalarını tartışacağız. İşlevine bağlı olarak, fermuarlar aşağıda listelenen birkaç kategoriye ayrılabilir:

  • Kapalı Uçlu Fermuar
    Bu fermuardaki dişler tamamen ayrılamaz, dişlerin her iki tarafını birleştiren tek bir alt durdurma ile karakterize edilir. Genellikle pantolon ve kot pantolonlarda, botlarda, çantalarda vb.

  • Açık Uçlu / Open-end Separe Fermuar
    Elemanlar/dişler, genellikle alt durdurucunun yerini alan bir kutu ve pim eki kullanılarak tamamen ayrılabilir. Genellikle ceketler, kazaklar ve diğer dış giyim ürünlerinde kullanılır.

  • İki Yönlü Separe Fermuar
    Elemanlar/dişler de tamamen ayrılabilir. İki sürgü kullanılarak fermuarın alt kısmından açılabilir. Genellikle yağmurluklarda, uyku tulumlarında ve spor ekipmanlarında bulunur.

  • İki Yönlü Baştan Başa Fermuar
    Bu fermuar, fermuar kapatıldığında ortada buluşacak iki sürgüye sahiptir. Tamamen ayrılamaz. Bu tür fermuar, sürgüyü dişlerin her iki ucuna doğru çekerek açılacaktır. Genellikle bagaj, sırt çantası ve çantalarda kullanılır.

  • Çift Yönlü Sırt Sırta Fermuar
    Baş-baş tipinin tersine fermuar kapatıldığında sürgüler dişlerin karşı ucundadır. Sürgüler birbirine doğru çekildiğinde dişler açılır ve tamamen ayrılamaz. Genellikle tulumlarda bulunur.

Sonuç

Fermuarlar her gün kullanılmaktadır. Fermuarlar sadece ceket ve pantolonlarda değil, günümüzde alet çantalarında, dizüstü bilgisayar çantalarında, el çantalarında, çadırlarda, valizlerde ve daha birçok ekipman türünde çok yaygın olarak bulunur. O kadar çok fermuar türü mevcuttur ki, ihtiyaç ne olursa olsun, piyasada bunun için bir fermuar olması çok muhtemeldir. Bebek için özel olarak yapılmış, cilt tahrişini önleyen fermuar, lüks elbiseler için yapılmış görünmez fermuar vb.

Çok önemli olmasına rağmen, moda ve dikiş endüstrisi dışındaki insanlar tarafından genellikle ihmal edilir ve satın alma ihtiyacı ortaya çıktığında kafa karışıklığına neden olur. Uzun geçmişi ile günümüzün fermuarları, her stil için birçok farklı parça kullanılarak yapılmış birçok farklı stilde gelir. Parçalar, kullanılan malzeme, üretim süreci, işlevler, özellikler vb. gibi birçok faktöre bağlı olarak diğer türlere ayrılır. Mevcut bu kadar çeşitlilik ile, bir fermuar arızası gibi bir parça satın alma ihtiyacı ortaya çıktığında kafa karışıklığı ortaya çıkabilir. olur. İhtiyaçlarınıza tam olarak uyan fermuarı seçmek çok zor.

Bu kılavuz, fermuarın her bir parçasının tiplerini ve sınıflandırmalarını ve ayrıca fermuarın kullanım amacına göre sınıflandırmalarını ayrıntılı olarak işlenmiştir. Farklı fermuar çeşitlerini doğru anlaşılmasıyla , alıcıların e-fermuar.com dan kendi özel ihtiyaçlarına en uygun fermuarı seçerken daha iyi karar verebilmelerini umuyoruz .

Referans / Kaynak

1.www.textileschool.com